Önemli kararların verileceği seçim hafta sonunda aklınıza ve ayağınıza dolanmamak idi niyetimiz, ve öyle yaptık. Hatta sonuçlar belli olmadan Entel Bülten göndermeyelim diyorduk Ne yazık ki bu hafta bültenimizde Seyfettin Bey’in “Yazmadan Baskıya” ve Profesör Doğan Şenocak’ın “Doktorunuz Diyor ki” bölümleri mevcut değil. Ancak Seçkin Çekirdekçi’nin yazdığı Saatleri Ayarlama Enstitüsü bölümünde New York Kitap Fuarı’na dair çok keyifli detaylar okuyabilirsiniz. Bunun yanı sıra minyatür almanaklar da bu hafta bültenin konuları arasında.
Bu hafta bültenimizin tepesini örgüyle tamir edilmiş bir Orta Çağ el yazması süslüyor. Bu yazmayı gördükten sonra araştırdık ve öğrendik ki bu aslında Orta Çağ’da yaygın olarak kullanılan bir tamir yöntemi imiş. Hayvan derisinden yapılan, oldukça zor erişilen ve pahalı bir materyal olan parşömenin üretimi esnasında yapılan hatalar, kâğıdın delinmesine neden olurmuş. Tabii bu kadar değerli bir materyalin sırf defosu var diye atılması mümkün olmadığından insanlar bu kağıtları kullanmanın yaratıcı yollarını bulmuşlar. Genellikle yukarıdaki örnekte olduğu gibi rengarenk iplerle sayfayı örmeyi tercih etmişler. Basit bir beyaz ip kullanmak hatta tek renk kullanmak yerine bu canlı renkleri tercih etmeleri bu işe verilen önemi ve arkasındaki estetik zevki de gösteriyor aslında. Bildiğiniz üzere Avrupa’da Orta Çağ el yazmalarının neredeyse tamamı manastırlarda rahipler ve rahibeler tarafından üretilmekteydi. Bu örgülerin daha çok rahibelerin elinden çıktığı, bu işlemin onların eğitiminde yer aldığı düşünülüyor. Bazı el yazmalarında ise deliklerin nakışla kapatılması yerine farklı yollar izlendiği görülüyor. Örneğin aşağıdaki yazmadaki delikleri etrafına eklediği çizimlerle sakallı bir adama çeviren yazıcının yaratıcılığını görebilirsiniz.
Bu arada yukarıdaki el yazmasının İncil’den bir kısım olduğunu (Ezgiler Ezgisi) ve yüzün de büyük ihtimalle Süleyman’ın yüzü olarak çizildiğini de söyleyelim. Yani hem oldukça yaratıcı hem de ciddi bir metne biraz da olsun mizah katabilmiş bir tamir örneği olmuş. Orta Çağ el yazmaları, yaratıcılık, işçilik, elindeki malzemeyi olabilecek en iyi şekilde kullanmak ve hatalardan mükemmel bir eser yaratmak konusunda bize çok fazla şey öğretiyor. Bu bilgileri topladığımız çeşitli kaynaklara resimlerin üzerine tıklayarak ulaşabilirsiniz ve kaynaklarda daha fazla tamir örneği görebilirsiniz. O kadar güzeller ki, hepsini buraya eklememek için kendimizi zor tuttuk. Ancak dayanamadığımız için eklediğimiz, yine mizahi yaratıcılığın ön planda olduğu hem çizim hem de dikişten oluşan bir tamiri aşağıda görebilirsiniz.
Daha fazla örnek görmek için tıklayınız