Efendim geçen hafta kitapları karalamayın diye nazik ikazlar yapmıştık ya, hemen sonrası günlerde bir arkadaşımızın mesajı ile izleme fırsatı bulduğum kısa bir haber çekiminde, Gülün Adı ile bizleri ortaçağ kitap dünyasında dolaştıran müteveffa Umberto Eco üstadın, kitapların kendisi için ne anlam taşıdığını anlattığını duyunca;
-işte budur, dedim.
Eco o kısa söyleşide bütün dünyasını kitaplara borçlu olduğunu itiraf ediyordu. İtalya sınırlarından bir uzun çizgi çekip Arjantin’e uzandığımızda ise bir başka deha karşımıza çıkar ki kum kitabı ile zamanı kitap sayfalarında geçiştiren Borges’in de ayaklarını sağlam bastığı yerin kitaplar olduğunu hemen anlarız. Bir anlatı’da (Jorge Lois Borges, Jason Vilson) şu tanıklık yer alır: “Borges, Sevilla’dayken 1919 ‘da Sevillalı Rafael Cansinos (Sevilla, 1882-Madrid, 1964) ile tanıştı.. Ona “ustam” diye hitap etti. On altı dil bilen bu bilge adam, fikirlerle dolu aklıyla Borges’ın akıl hocası oldu (.…)Buradaki en can alıcı nokta Cancinos’un kitaplığıdır. “Evinin tamamı bir kitaplıktı. Onun evindeyken insan kendini bir ormandaymış gibi hissederdi (benzetme Borges’e ait) . Cancinos raf satın alamayacak kadar fakirdi. Bu yüzden de kitaplar zeminden tavana kadar üst üste konmuştu”.
Bütün bir evin kitaplarla dolu olması ve fakat raf alacak parayı bile bulamamak. Eskiler kitaplar raflara yerleştirilirken dikine konulmaz, ciltler zarar görmesin diye yatay olarak üst üste koyarlarmış ya, işte Borges’in ustası olan zat-ı muhterem de rafları zaten olmadığından bütün kitaplarını eski kitap yerleştirme düzeninde olduğu gibi yatay vaziyette üst üste koyarak cümle evi çiçek bahçesi, pardon kitap bahçesi yapıvermiş.
Eco usta’nın da evinde kitap labirentleri arasında bulmaca çözer gibi durması da kitapların dünyası ile bir kere yakınlık kurmaya başladı iseniz işin nerelere doğru evrileceğini hiç bir zaman kestiremeyiz.
Yazma geleneğinden basma güzelliğine; bütün kitaplar cümlemize bayram şekeri gibi tatlı olsun dileklerimizle vesselam.
"Kitaplar okuyucularıyla kaderlerini paylaşırlar" Umberto Eco ilgili roportajınu YouTube'da incelemek için tıklayınız.
Hamiş:
Yukarıdaki Foto : (Borges ve dünyası. Arjantin,1983. Fotoğraf: Christopher Pillitz)
2 : Borges ve Cancinos bir arada.